Ladki Bahin Yojana Qualify List: महाराष्ट्र सरकारने सुरू केलेल्या ‘मुख्यमंत्री माझी लाडकी बहीण’ योजनेच्या २.५२ कोटी लाभार्थ्यांपैकी तब्बल २६.३४ लाख महिला अपात्र ठरल्या आहेत. यामध्ये १४,२९८ पुरुषांनीही या योजनेचा लाभ घेतल्याचे समोर आले आहे. महिला व बालविकास मंत्री आदिती तटकरे यांनी यासंदर्भात माहिती दिली आहे. यानंतर, अपात्र ठरलेल्या लाभार्थ्यांकडून पैसे परत घेतले जातील का, याबाबत मोठा प्रश्न निर्माण झाला आहे.
अपात्रतेची कारणे
योजनेसाठी अर्जदारांची पडताळणी करण्यासाठी सरकारने काही निकष ठरवले होते, ज्यात अनेक लाभार्थी बसत नाहीत. अपात्र ठरण्याची प्रमुख कारणे:
- उत्पन्न मर्यादा: ₹२.५ लाखांपेक्षा अधिक उत्पन्न असणाऱ्या महिला.
- इतर योजनांचा लाभ: ‘नमो शेतकरी’ किंवा इतर कोणत्याही सरकारी योजनेचा लाभ घेत असलेल्या महिला.
- वाहन मालकी: चारचाकी वाहन असलेल्या महिला.
- नोकरी: सरकारी नोकरीत असणाऱ्या महिला.
- परराज्यात स्थलांतर: विवाहानंतर परराज्यात गेलेल्या महिला.
- बनावट अर्ज: आधार कार्ड आणि बँक खात्यावरील नावामध्ये तफावत असणारे अर्ज.
या निकषांनुसार, सुरुवातीला मिळालेला लाभ आता तात्पुरत्या स्वरूपात स्थगित करण्यात आला आहे.
पैसे परत घेतले जाणार का?
या प्रश्नावर अजूनही कोणताही अधिकृत निर्णय घेण्यात आलेला नाही. सरकारने चुकीच्या पद्धतीने लाभ घेणाऱ्या बनावट लाभार्थ्यांवर कारवाई करणार असल्याचे म्हटले आहे. माजी सनदी अधिकारी ई. झेड. खोब्रागडे यांच्या मते, चुकीच्या पद्धतीने पैसे घेतलेल्या लाभार्थ्यांकडून ते परत घेणे योग्य आणि आवश्यक आहे, कारण हा जनतेचा पैसा आहे. जर पैसे परत घेतले नाहीत, तर जनतेला चुकीची सवय लागेल.
या योजनेसाठी सरकारने हजारो कोटी रुपये खर्च केले आहेत. त्यामुळे अपात्र ठरलेल्या लाभार्थ्यांकडून पैसे परत घेण्यासाठी कायदेशीर मार्गांचा अवलंब केला जाऊ शकतो, असेही मत त्यांनी व्यक्त केले. मात्र, अंतिम निर्णय सरकारला घ्यायचा आहे.
