E shram Card: तुम्ही बांधकाम मजूर, रिक्षाचालक, घरकामगार किंवा शेतमजूर म्हणून काम करता का? जर हो, तर तुमच्यासाठी एक महत्त्वाची योजना आहे. भारत सरकारने देशातील असंघटित कामगारांसाठी ‘ई-श्रम कार्ड’ योजना सुरू केली आहे. ही योजना कामगारांना आर्थिक आणि सामाजिक सुरक्षा प्रदान करते. या योजनेचा उद्देश कामगारांचे जीवनमान सुधारणे असून, यातून त्यांना दरमहा ३,००० रुपये पेन्शन मिळण्याची सोय आहे.
ई-श्रम कार्ड म्हणजे काय?
ई-श्रम कार्ड हे केंद्र सरकारद्वारे चालवले जाणारे एक महत्त्वाचे पाऊल आहे. देशभरातील असंघटित कामगारांची माहिती एकाच ठिकाणी गोळा करून त्यांना सरकारी योजनांचा लाभ देण्यासाठी ही योजना सुरू करण्यात आली आहे. या योजनेत नोंदणी केलेल्या प्रत्येक कामगाराला एक १२ अंकी UAN (Universal Account Number) दिला जातो. या नंबरच्या आधारे कामगार विविध सरकारी योजनांचा थेट लाभ घेऊ शकतात.
ई-श्रम कार्डचे फायदे
ई-श्रम कार्ड फक्त एक ओळखपत्र नसून, ते असंघटित कामगारांसाठी अनेक फायदे घेऊन येते.
ई-श्रम कार्डचे मुख्य फायदे:
- पेन्शन योजना: ६० वर्षे पूर्ण झाल्यावर दरमहा ३,००० रुपयांची पेन्शन मिळवण्याची संधी.
- अपघात विमा: अपघाती मृत्यू झाल्यास २ लाख रुपये आणि अपंगत्व आल्यास १ लाख रुपयांचा विमा मिळतो.
- भविष्यातील योजना: सरकारच्या अनेक भविष्यातील कल्याणकारी योजनांमध्ये प्राधान्य मिळते.
- इतर लाभ: रोजगार, आरोग्य सुविधा, अपंगत्व आणि कुटुंब सहाय्यासाठी लाभ दिले जातात.
ई-श्रम कार्डसाठी पात्रता आणि आवश्यक कागदपत्रे
या योजनेचा लाभ घेण्यासाठी काही सोप्या अटी आहेत. तुम्ही खालील निकष पूर्ण करत असल्यास, तुम्ही या योजनेसाठी अर्ज करू शकता.
पात्रता निकष:
- तुम्ही भारताचे नागरिक असले पाहिजे.
- तुमचे वय १८ ते ४० वर्षांदरम्यान असावे.
- तुम्ही असंघटित क्षेत्रात काम करत असावे.
- तुमचे वार्षिक उत्पन्न दीड लाख रुपयांपेक्षा कमी असावे.
आवश्यक कागदपत्रे:
- आधार कार्ड: आधार कार्डला मोबाईल नंबर लिंक केलेला असावा.
- बँक पासबुक: बँक खात्याची माहिती देणे आवश्यक आहे.
- उत्पन्न प्रमाणपत्र: तुमच्या उत्पन्नाची माहिती देणारे प्रमाणपत्र.
- रहिवासी पुरावा: सध्याच्या निवासाचा पुरावा.
- फोटो: पासपोर्ट साईज फोटो.
ई-श्रम कार्डसाठी ऑनलाइन अर्ज कसा करावा?
ई-श्रम कार्ड मिळवण्यासाठी ऑनलाइन अर्ज करण्याची प्रक्रिया अतिशय सोपी आहे. तुम्ही खालीलप्रमाणे अर्ज करू शकता:
- अधिकृत वेबसाइटला भेट द्या: सर्वात आधी, ई-श्रमच्या अधिकृत वेबसाइट https://eshram.gov.in वर जा.
- माहिती भरा: आधार लिंक केलेला तुमचा मोबाईल नंबर आणि इतर वैयक्तिक माहिती भरा.
- OTP टाका: मोबाईलवर आलेला OTP (वन-टाइम पासवर्ड) टाकून पडताळणी करा.
- कागदपत्रे अपलोड करा: तुमच्या कामाची आणि बँक खात्याची माहिती भरा आणि आवश्यक कागदपत्रे अपलोड करा.
- अर्ज सबमिट करा: अर्ज पूर्णपणे भरल्यावर, तो सबमिट करा.
अर्जाची प्रक्रिया पूर्ण झाल्यावर तुम्हाला UAN नंबरसह तुमचे ई-श्रम कार्ड PDF स्वरूपात मिळेल, जे तुम्ही डाउनलोड करून ठेवू शकता.
पेन्शन योजना: दरमहा ३,००० रुपये कसे मिळतील?
ई-श्रम कार्डधारकांना ६० वर्षे पूर्ण झाल्यावर मासिक ३,००० रुपये पेन्शन मिळण्याची सोय आहे. ही योजना ‘प्रधानमंत्री श्रम योगी मान-धन योजना’ (PMSYMY) अंतर्गत चालवली जाते.
पेन्शन मिळवण्याची प्रक्रिया:
- योगदान: या योजनेअंतर्गत कामगारांना दरमहा एक छोटी रक्कम भरावी लागते.
- सरकारी सहभाग: तुम्ही भरलेल्या रकमेएवढीच रक्कम सरकारही तुमच्या पेन्शन खात्यात जमा करते.
- वय आणि रक्कम: ही रक्कम तुमच्या वयानुसार ठरते. उदा. जर तुम्ही १८ वर्षांचे असाल तर तुम्हाला दरमहा ५५ रुपये भरावे लागतील.
- प्रत्यक्ष लाभ: तुम्ही ६० वर्षांचे झाल्यावर तुमच्या बँक खात्यात थेट ३,००० रुपयांची मासिक पेन्शन जमा होईल.
ई-श्रम कार्ड ही असंघटित कामगारांसाठी एक जीवन बदलणारी योजना आहे. या योजनेचा लाभ घेऊन तुम्ही तुमचे भविष्य सुरक्षित करू शकता.
