शेतकऱ्यांसाठी नैसर्गिक आपत्त्यांपासून पिकांचे संरक्षण करण्यासाठी पीक विमा योजना एक महत्त्वाचा आधार ठरत आहे. केंद्र सरकारची ‘प्रधानमंत्री फसल विमा योजना’ (PMFBY) आणि महाराष्ट्र सरकारची ‘एक रुपयात पिक विमा योजना’ यामुळे शेतकऱ्यांना मोठा दिलासा मिळाला आहे. या योजनेचा उद्देश पिकांच्या नुकसानीनंतर शेतकऱ्यांना आर्थिक मदत देऊन पुन्हा उभे राहण्यास सक्षम करणे हा आहे.
पीक विमा योजनेची प्रमुख वैशिष्ट्ये
- नामामात्र प्रीमियम: महाराष्ट्रातील शेतकऱ्यांना या योजनेअंतर्गत केवळ ₹१ चा नाममात्र प्रीमियम भरावा लागतो. उर्वरित प्रीमियमचा खर्च केंद्र आणि राज्य सरकार उचलते.
- व्यापक संरक्षण: या योजनेत पिकाच्या पेरणीपूर्व, वाढीच्या आणि काढणीपश्चात होणाऱ्या नुकसानीचा समावेश होतो. गारपीट, पूर यांसारख्या स्थानिक आपत्त्यांमुळे झालेल्या नुकसानीसाठीही भरपाई मिळते.
अर्ज आणि आवश्यक कागदपत्रे
या योजनेचा लाभ घेण्यासाठी शेतकऱ्यांनी डिजिटल इंडिया पोर्टल किंवा जवळच्या बँक शाखेत अर्ज करू शकतात. अर्ज करताना खालील कागदपत्रे लागतील:
- आधार कार्ड
- बँक पासबुक
- जमिनीचा ७/१२ उतारा आणि ८-अ उतारा
- पीक पेरणीचा स्वयंघोषणा अर्ज
महत्त्वाची टीप: पिकांचे नुकसान झाल्यास, विमा कंपनीला ७२ तासांच्या आत ऑनलाइन किंवा टोल-फ्री क्रमांकावर माहिती देणे अत्यंत महत्त्वाचे आहे.
नुकसान भरपाईची रक्कम किती मिळते?
अनेक माध्यमांमध्ये हेक्टरी ₹१८,९०० विमाशुल्क मिळण्याचा उल्लेख केला जातो, परंतु ही रक्कम प्रत्येक पिक आणि जिल्ह्यानुसार वेगवेगळी असते. त्यामुळे, ही एक निश्चित रक्कम नाही. ‘प्रधानमंत्री फसल विमा योजने’ अंतर्गत प्रति हेक्टरी विमाशुल्काची सरासरी रक्कम ₹४०,७०० आहे, जी केंद्र आणि राज्य सरकारांच्या मदतीवर अवलंबून असते.
लाभार्थी यादीत नाव कसे तपासावे?
तुम्ही पिक विमा योजनेसाठी अर्ज केला असल्यास, तुमचे नाव लाभार्थी यादीत आहे की नाही हे तपासू शकता. यासाठी:
- वेबसाइटला भेट द्या: PMFBY च्या अधिकृत वेबसाइटला (pmfby.gov.in) भेट द्या.
- माहिती भरा: संबंधित राज्य आणि जिल्हा निवडून आवश्यक माहिती भरा.
- शोध घ्या: तुमचा आधार क्रमांक, अर्ज क्रमांक किंवा नावाने यादीमध्ये शोध घ्या.
जर तुमचे नाव यादीत असेल, तर तुमचा अर्ज स्वीकारला गेला आहे. जर नाव दिसत नसेल, तर अर्ज स्थिती तपासण्यासाठी स्थानिक कृषी कार्यालयाशी संपर्क साधा. कोणत्याही अफवांवर विश्वास न ठेवता, नुकसान झाल्यास ७२ तासांच्या आत कंपनीला कळवणे अत्यंत महत्त्वाचे आहे.
 
		 
                     
                     
                    